Dlaczego to jest ważne?

W 2021 roku Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC – Intergovernmental Panel on Climate Change) opublikował raport[1], w którym obraz przyszłości nie maluje się obiecująco – a wręcz dramatycznie.

Sektor budowlany odpowiada za 35% światowej konsumpcji energii oraz 38% globalnych emisji CO₂e[2]. Składa się na niego wiele czynników i są one rozłożone szeroko w czasie oraz zależą od bardzo wielu podmiotów. Proces naprawczy nie będzie prosty, ale to wcale nie znaczy, że należy rozłożyć ręce i się poddać. W czasach kryzysu musimy myśleć innowacyjnie. Nie bronić się przed negatywnymi jego efektami, a wykorzystać moment i uciekać do przodu w lepszą przyszłość.

W skali globalnej populacja rośnie, a z nią również miasta. Aby obsłużyć nowych mieszkańców zapotrzebowanie na infrastrukturę również będzie rosło[3]. W Polsce populacja ma tendencję malejącą[4], natomiast paradoksalnie miasta i tak rozlewają się w procesie niekontrolowanej suburbanizacji[5]. Zamiast budować mniej i dostosowywać już istniejącą tkankę, budujemy coraz więcej zajmując przy tym nieproporcjonalnie większe ilości terenu. W dodatku stosunkowo duża część już istniejących lokali mieszkaniowych jest niezamieszkała.[6] 

Co dalej?

W kolejnych wpisach będę się posługiwał materiałami z wielu różnych źródeł. Warto korzystać z dorobku innych specjalistów z różnych krajów i międzynarodowych organizacji, które są na bardziej zaawansowanym etapie wdrażania polityki dekarbonizacji sektora budowlanego. Mam na uwadze, że chociażby ze względu na różne przepisy przeciwpożarowe oraz inne aspekty prawa budowlanego (i nie tylko) nie wszystkie wytyczne i rekomendacje będziemy w stanie łatwo przenieść na nasz polski grunt. Niemniej warto o nich wiedzieć i po nie sięgać oraz nimi się inspirować.

Prowadząc tego bloga będę odkrywał różne metody dekarbonizacji budownictwa w całym spektrum tego procesu. Dowiemy się co to jest LCA oraz jakie konsekwencje przynoszą zbyt późno podjęte decyzje. Wspólnie nauczymy się nawigować wśród setek różnych rozwiązań, technologii i strategii oraz jak je priorytetyzować. Będziemy szukać różnych argumentów i korzyści dla poszczególnych interesariuszy zaangażowanych w ten proces. Naszym celem jest nabranie swego rodzaju „świadomości węglowej” oraz umiejętności podejmowania odpowiednich decyzji w odpowiednim czasie. Dzięki temu nauczymy się jak najskuteczniej redukować emisje gazów cieplarnianych w sektorze budowlanym.

Pamiętajmy, że nie ma uniwersalnej odpowiedzi na wszystkie wyzwania. Każde z nich jest inne, każde wymaga indywidualnego podejścia, ale każde jest częścią większego systemu. My sami musimy być gotowi na to, że globalna wiedza na temat śladu węglowego oraz źródeł i wpływu emisji gazów cieplarnianych ciągle się zmienia i aktualizuje. Nasza rola, jako projektantów nie może ograniczać się do przeglądania katalogów z „zielonymi rozwiązaniami” i przysłowiowego malowania dachów na zielono. Musimy nauczyć się rozmyślnie i krytycznie poruszać w tym temacie oraz dzielić się tą wiedzą z tymi, którzy z naszych usług korzystają. Jeżeli chcemy być naprawdę świadomi i uniknąć tzw. greenwashing’u musimy myśleć dużo szerzej i nauczyć się osadzać nasze pomysły i rozwiązania w „węglowym kontekście”.

To wszystko będziemy robić budując nową, pozytywną narrację. Klimatyczne czarnowidztwo powoduje, że przestajemy dostrzegać potencjał i możliwości, jakie czas kryzysu nam oferuje. Ekologiczne rozwiązania zaczynamy stosować z musu, a nie z perspektywą korzyści – jako koszt, a nie inwestycję. Marzy mi się coś zupełnie odwrotnego. Ta narracja ma nam pomóc budować przyszłość, w której człowiek nie przepycha się z naturą o miejsce i zasoby, tylko z nią współpracuje. To jest trudne i skomplikowane, ale nie jest niemożliwe. Dlatego właśnie podejmuję ten temat.

Zapraszam!

Piotr Żelaznowski